Τι αλλάζει στα Γιάννενα και την Ήπειρο με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 13:35

Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής 2011- 2015, κοινώς Μνημόνιο 2, έχει τρομοκρατήσει τους Έλληνες ή καλύτερα τους έχουν τρομοκρατήσει οι συνεχείς ανακοινώσεις και διαρροές μέσω των ΜΜΕ για τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Το κείμενο του νόμου έχει αναρτηθεί στη σελίδα του Υπουργείου Οικονομικών (www.minfin.gr), αλλά μέχρι να ψηφισθεί μένουν ακόμα μερικές ώρες ώστε να αλλάξουν πολλά, όχι κατ’ ανάγκη προς τον ευνοϊκότερο για τους πολίτες. Άλλωστε, πρόκειται περισσότερο για ένα πλαίσιο που θα εξειδικεύεται σιγά σιγά, οπότε… θα έχει και συνέχεια...

---

...Οι αλλαγές φυσικά αφορούν όλους τους Έλληνες και όλη την επικράτεια, μπορεί κανείς όμως να εντοπίσει ειδικές αναφορές και συνέπειες για τα Γιάννενα και την Ήπειρο. Πρόκειται για αλλαγές δύο πεδίων θα λέγαμε. Το πρώτο είναι οι μεγάλες περικοπές παντού και το δεύτερο οι ιδιωτικοποιήσεις, κυρίως μέσω της ίδρυσης Εταιριών Ειδικού Σκοπού κι εν τέλει την πώληση των μετοχών σε ιδιώτες.
Αν μπορεί κανείς να βρει κάποιες αισιόδοξες αναφορές για την περιφερειακή αναπτυξιακή πολιτική θα περιοριστεί σε δύο κυρίως: Στη δέσμευση ότι το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας θα στηρίζεται στις δυνάμεις και την ιδιαίτερη
αναπτυξιακή ταυτότητα κάθε περιφέρειας της χώρας μας, «αξιοποιώντας ένα δυναμικό που αργούσε ή πιεζόταν από τον συγκεντρωτισμό και την πελατειακή πρακτική» και με επίκεντρο την πράσινη ανάπτυξη, την επένδυση στη γνώση και την καινοτομία. Επιπλέον αναδεικνύεται ως κεντρικό στοιχείο η ανάδειξη της ελληνικής και μεσογειακής διατροφής ως κυρίαρχο συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής γεωργίας καθώς και η αγροδιατροφική ταυτότητα κάθε περιφέρειας μέσα από τη διασύνδεσή της με τον πολιτισμό, τον τουρισμό, το φυσικό περιβάλλον.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώνεται σε κάθε περιφέρεια το «καλάθι των τοπικών προϊόντων» στηρίζοντας τα εξαγωγικά προϊόντα – αιχμής, με επιχειρησιακά προγράμματα σε κάθε περιφέρεια της χώρας.
Τι αλλάζει λοιπόν, πιο συγκεκριμένα στα Γιάννενα;

- Μείωση της κατανάλωσης στην τοπική αγορά. Η μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και οι μειώσεις στις συντάξεις θα επηρεάσουν ιδιαίτερα εμπορικές αγορές όπως των Ιωαννίνων, μιας πόλης που στηρίζεται στους δημοσίους υπαλλήλους. Τους επόμενους μήνες οι οικογένειες, που πολλές φορές αποτελούνται από ζευγάρια υπαλλήλων, θα περικόψουν αγορές καταναλωτικών αγαθών κάτι που θα πλήξει την τοπική αγορά και το μικροεμπόριο.  Προς την κατεύθυνση αυτή θα λειτουργήσει και η μείωση των προσλήψεων στο Δημόσιο και τους Δήμους όπως και η απόλυση με το τέλος των συμβάσεων, πολλών εκατοντάδων συμβασιούχων που εργάζονται σε πολλές υπηρεσίες. Καθοριστική είναι και η μείωση των προϋπολογισμών σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς, κάτι που σημαίνει λιγότερες δαπάνες (πχ για αναλώσιμα και λειτουργικά) στην τοπική αγορά.

- Αύξηση της ανεργίας. Τα ρεκόρ της ανεργίας ειδικά στους νέους της Ηπείρου, θα αυξηθούν αφού δεν προβλέπονται προκηρύξεις για νέες θέσεις, έστω και συμβασιούχων, στο ευρύτερο Δημόσιο στην Ήπειρο. Περισσότερες απολύσεις θα έχει το πρόγραμμα των επόμενων μηνών, ειδικά από τους δήμους. 

- Εμπόδια στην ανάπτυξη Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Η περικοπή των χρημαδοτήσεων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το ΤΕΙ Ηπείρου (που δοκίμασε ήδη το κόψιμο των πρωτοετών σε τρία Τμήματα) θα κόψει κυριολεκτικά τα πόδια, των δύο ιδρυμάτων σε μία φάση που καλούνται να είναι πιο ανταγωνιστικά για να επιβιώσουν στο μέλλον. Σημαντικές θα είναι οι συνέπειες στο ερευνητικό έργο.
- Ιδιωτικοποίηση μεγάλων δημόσιων εκτάσεων. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του παλιού αεροδρομίου Κατσικά, μία έκταση 400 στρεμμάτων η οποία περιλαμβάνεται σε 31 οικόπεδα της Κτηματικής Εταιρίας του Δημοσίου, με στόχο την άμεση αξιοποίηση για οικιστική, εμπορική και τουριστική χρήση, όπως αναφέρεται στο σχετικό πίνακα του σχεδίου νόμου.

- Ιδιωτική η Εγνατία Οδός. Όπως αναφέρεται, εντός του 2011 το Δημόσιο θα παραχωρήσει τη λειτουργία, συντήρηση καθώς και τα δικαιώματά του από τα διόδια στον ιδιωτικό τομέα με σύμβαση παραχώρησης. Ειδικότερα, το Δημόσιο εξετάζει τις εξής εναλλακτικές:

* Δημιουργία Εταιρίας Ειδικού Σκοπού (ΕΕΣ) στην οποία θα εισφέρει τα αποκλειστικά δικαιώματα σχετικά με τη συμπλήρωση τυχόν ανολοκλήρωτων τμημάτων στο κατασκευαστικό τμήμα, λειτουργία, συντήρηση και είσπραξη διοδίων για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και σε μεταγενέστερο στάδιο, πώληση της ΕΕΣ σε ιδιώτες.
* Πραγματοποίηση διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω της οποίας θα επιλεγεί ο παραχωρησιούχος που θα αναλάβει τις προαναφερθείσες υποχρεώσεις και δικαιώματα στον αυτοκινητόδρομο, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Οι αντίστοιχες συναλλαγές θα διαμορφωθούν έως το 3ο τρίμηνο του 2011 και αναμένεται να ολοκληρωθούν το 1ο τρίμηνο του 2012.

- Ιδιωτική Ιόνια Οδός και Ε65. Το Δημόσιο σκοπεύει να δημιουργήσει ΕΕΣ (Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε.) στην οποία θα εισφερθούν τα δικαιώματα του Δημοσίου από τις μελλοντικές εισπράξεις διοδίων από τις εταιρίες διαχείρισης που έχουν αναλάβει την κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συλλογή διοδίων τελών και συντήρηση του δικτύου των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων βάσει της ακόλουθης σύμβασης παραχώρησης (μεταξύ άλλων): Αθήνα- Μαλιακός, τμήμα του αυτοκινητόδρομου Αθηνών-Θεσσαλονίκης και Αυτοκινητόδρομος Αντίρριο-Ιωάννινα (ΕΕΣ: Νέα Οδός ΑΕ) και Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδος (ΕΕΣ: Κεντρική Οδός ΑΕ)

Στη συνέχεια, το Δημόσιο θα προχωρήσει στην πώληση σε ιδιώτες της συμμετοχής του στην εταιρία Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι ΑΕ ή σε θυγατρικές αυτής που θα διατηρούν δικαιώματα σε συγκεκριμένες συμβάσεις παραχώρησης. Οι συναλλαγές θα διαμορφωθούν το 3ο και 4ο τρίμηνο του 2011 και αναμένεται να ολοκληρωθούν στο 3ο τρίμηνο του 2012, το 4ο τρίμηνο του 2013 και έπειτα σταδιακά τη χρονική περίοδο 2014-2015.

- Ιδιωτικά Λιμάνια. Το χαρτοφυλάκιο του Δημοσίου περιλαμβάνει 12 λιμάνια που έχουν τη μορφή ανωνύμων εταιριών και ειδικότερα τα λιμάνια Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Βόλου, Ηγουμενίτσας, Πάτρας, Αλεξανδρούπολης, Ηρακλείου, Ελευσίνας, Ραφήνας, Λαυρίου, Κέρκυρας και Καβάλας, ενώ κατέχει
και μια πληθώρα άλλων μικρότερων λιμανιών με διαφορετικές νομικές μορφές. 
Αναφορικά με τα λιμάνια που λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρίες, το κυβερνητικό πρόγραμμα αφορά στη μεταβίβαση στρατηγικών μεριδίων σε επιλεγμένα λιμάνια στον ιδιωτικό τομέα την περίοδο 2011- 2013. Το χαρτοφυλάκιο των λιμανιών θα αναδιοργανωθεί σε επιμέρους ομάδες, γεγονός που προϋποθέτει την ολοκλήρωση διαφόρων συγχωνεύσεων (σ.σ. σύμφωνα με ένα σχέδιο που είχε δημοσιοποιηθεί, το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας θα ενοποιηθεί με λιμάνια του Ιονίου).
Στη συνέχεια προγραμματίζεται περαιτέρω πώληση μετοχών των λιμανιών ή δικαιωμάτων εκμετάλλευσης σε θυγατρικές το 1ο τρίμηνο του 2012 με την είσοδο στρατηγικών επενδυτών. Περαιτέρω, το Δημόσιο θα προχωρήσει στη μελέτη και άλλων μικρότερων περιφερειακών λιμένων με σκοπό τη δημιουργία ενός εκτεταμένου συστήματος μαρίνων υπό τη μορφή ανωνύμων εταιριών, που
σε μεταγενέστερο στάδιο θα ιδιωτικοποιηθούν με συμβάσεις παραχώρησης. Τα χαρτοφυλάκια λιμανιών θα διαμορφωθούν έως το 3ο τρίμηνο του 2011, ενώ ώριμες συναλλαγές θα προσφερθούν στην αγορά το 2ο τρίμηνο του 2013.

- Ιδιωτικό Φυσικό Αέριο. Μπορεί στην Ήπειρο να συνεχίζεται η «μάχη» για το πού θα περάσει ο αγωγός φυσικού αερίου και πολλοί να ζητάνε να δώσει λύση το κράτος, από του χρόνου όμως το σύστημα διανομής και ο έλεγχος θα είναι ιδιωτικός, οπότε θα αλλάξει και ο συνομιλητής. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, η ΔΕΠΑ είναι η μεγαλύτερη εταιρία στον κλάδο του φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Είναι επίσης η μητρική εταιρία του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ ΑΕ), ο οποίος διαθέτει το πλήρες και αποκλειστικό δικαίωμα στη λειτουργία, διαχείριση, εκμετάλλευση και ανάπτυξη του ΕΣΦΑ. Το Δημόσιο ελέγχει το 65% των μετοχών της ΔΕΠΑ, ενώ το 35% ανήκει στα Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ. Το Δημόσιο προτίθεται να προβεί στο διαχωρισμό της ΔΕΣΦΑ από τη ΔΕΠΑ και να προχωρήσει στην πώληση της ΔΕΠΑ και του 31% των μετοχών της ΔΕΣΦΑ που κατέχει σε ιδιώτες επενδυτές έως το 4ο τρίμηνο του 2011.
- Πώληση της Αγροτικής Τράπεζας και της «Δωδώνης»

«Λόγω της αδύναμης κεφαλαιακής της επάρκειας, των θεμάτων πιστωτικού κινδύνου του δανειακού της χαρτοφυλακίου, των σημαντικών μη τραπεζικών συμμετοχών της, της υψηλής έκθεσής της σε ομόλογα του Δημοσίου, και του υψηλού λειτουργικού της κόστους», το Δημόσιο αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα στην αναδιάρθρωση της Αγροτικής Τράπεζας μέσω της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου ύψους €1.26 δισ., που τρέχει αυτήν την περίοδο και αμέσως μετά σκοπεύει να προχωρήσει στη μεταβίβαση του 26,2% των μετοχών του στον ιδιωτικό τομέα την περίοδο 1ου τριμήνου του 2012.
Επακριβώς, δε, αναφέρει ότι στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσής της η ΑΤΕ προτίθεται να προχωρήσει στην πώληση των συμμετοχών της, και μέσα σε αυτές αναφέρεται καθαρά η γαλακτοβιομηχανία «Δωδώνη». Και μπορεί για τη «Δωδώνη» να έχουμε μιλήσει πολύ, αλλά για την Αγροτική Τράπεζα, οφείλει κανείς να θυμάται ότι ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των δανείων των αγροτών, οι οποίοι αναμένεται να χάσουν τους όποιους ευνοϊκούς όρους είχαν ως σήμερα.