Λίγες μέρες πριν την έναρξη του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, ο πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας "ΕΜΠΡΟΣ" περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στην Άρτα όταν το ιστορικό γεφύρι αποτελούσε τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ... ... "27 Μαρτίου 1897. Ουδέποτε περίμενα να δω την πόλη τόσο κοντά στα εχθρικά βλήματα. Πενήντα μέτρα απέναντι είναι οι Τούρκοι, γνωστό οτι η γέφυρα του Αράχθου, γέφυρα μικρή, έχει το ένα πόδι της επί του ελληνικού και το άλλο επι του τουρκικού εδάφους. Παρουσιάζει τώρα όψη ωραία η πόλη αυτή, κτισμένη με τουν τουρκικό ρυθμό. Αξιωματικοί, στρατιώτες, πολίτες, δημοσιογράφοι, βουλευτές, κόσμος πολύς, κατακλύζει την μικρή Άρτα. Κίνηση, θόρυβος, φασαρία. Στο καφενείο, στο ξενοδοχείο, δεν βρίσκεις θέση να καθίσεις. Καμιά φορά στο δρόμο σταματάς και δεν μπορείς να περάσεις. Και όλος αυτός ο κόσμος εκχύνεται όταν ο ήλιος είναι έξω. Οι όχθες του ποταμού, η προς την γέγυρα άγουσα οδός, η πλατεία εκεί στη γέφυρα είναι γεμάτη από στρατιώτες και πολίτες. Προπάντων οι Ευρωπαίοι συχνάζουνε στη γέφυρα. Απέναντι, σε απόσταση 30 μέτρων είναι οι Τούρκοι στρατιώτες, τους οποίους συχνά φωτογραφίζουν οι Ευρωπαίοι. Κι εγώ χθες μαζί με άλλους συναδέλφους μετέβην εκεί και ήπια μια μπύρα την οποία προμηθεύτηκα από το τούρκικο καφενείο. Δεν κατάφερα ακόμη να επισκεφτώ τα διάφορα πυροβολεία και τους σταθμούς μας. Μόνο στο 6ο Σύνταγμα που βρίσκεται ανάμεσα στις ελιές στη θέση των παλιών διοδίων, μετέβην χθες. Οι στρατιώτες έπαιζαν και χόρευαν. Όλοι εύθυμοι, πρόθυμοι αλλά αρχίζουν να απογοητεύονται από αυτή την απραξία. - Εμείς εδώ, μας έλεγε ο μεσήλικας λοχαγός, ο διοικητής εκεί, θα κάνουμε την αρχή. Θα παίξουμε καλά και θα χορέψουν οι Τούρκοι. Μα να μας δώσουν την άδεια. Και πράγματι είναι εκεί η πρώτη γραμμή. Ανεξαρτήτως των μικρών, των ελάχιστων ελλείψεων τις οποίες παρουσιάζει ακόμα ο στρατός, τα πάντα εδώ, από πολεμική άποψη, είναι άριστα. Όπως έχω αντιληφθεί οι θέσεις μας υπερέχουν των τουρκικών. Αυτό το αποδεικνύει και η κίνηση των Τούρκων να αφοπλίσουν τα πυροβολεία των Βλαχερνών. Τα πυροβολεία της Βλαχέρνας, απέναντι από την Άρτα, υπόκεινται στα πυροβόλα και του δικού μας στρατού και των πυροβολείων του Πέτα. Ο δε στατός ο τουρκικός σύμφωνα με εξακριβωμένες ειδήσεις δεν είναι τόσος όσο περιγράφει. Κατάφερα να προμηθευτώ κατάλογο με ακριβή τη δύναμή του, τον οποίο παραθέτω: - Κέφα 350 - Μπρένιστα (Κορφοβούνι) 480 - Βλαχέρνα 600 - Πέντε Πηγάδια 1500 - Νισίστα (Ροδαυγή) 200 - Σκούπα 150 - Πιστιανά 150 - Φιλιππιάδα 5000 - Γέφυρα 300 - Καρβασαράς (Αμφιλοχία) 150 - Ραψίστα (Πλατανούσα) και Ντζοβίστα (Δαφνωτη) 150 - Αγία Φανερωμένη 140 - Καλέντζη 300 - Συρράκο 160 - Μηναλίτσα 160 - Καστανοχώρια 200 - Κλαφα 400 - Μακροχώραφο 140 - Γραμενίτσα 500 Όλος ο στρατός ανερχεται σε 12.260 άνδρες. Και τα πυροβολεία τους παρουσιάζουν πολλά ελαττώματα π.χ. των Βλαχερνών. Πλην τούτου, ο τουρκικός στρατός στερείται των πάντων. Ο διοικητής του στρατού της γέφυρας, λοχαγός κ. Μεσολογγίτης, παραθέτει στους άνδρες του συσσίτιο, έξω στον πλάτανο. Και μαζεύονται απέναντι οι Τούρκοι στρατιώτες και με λαχτάρα βλέπουν αυτή την ευμάρεια και καλοπέραση των δικών μας. Από δω μέσα από την Άρτα οι εντυπώσεις μου, όσον αφορά την κατάσταση της πόλης δεν είναι καλές. Τα τρόφιμα και τα εμπορεύματα αποβιβάζονται στην Κόπραινα και από εκεί μεταφέρονται εδώ με κάρα, ελλείψει άλλου μέσου. Τώρα όμως ο στρατός αγγάρευσε και κάρα και υποζύγια κι έτσι τα ιδιωτικά εμπορεύματα μένουν στην Κόπραινα εκτεθειμένα στη βροχή και υφίστανται φθορές. Συνέπεια τούτου, να ζημιώνονται όχι μονο οι έμποροι αλλά και η πόλη. Επί δύο μέρες η πόλη στερείται άρτου και τώρα δε, όπως σας τηλεγράφησα, έχουμε έλλειψη των πάντων και αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε τα πάντα σε τριπλάσιες τιμές. Οι πολίτες έκλεισαν τα καταστήματά τους και συνέταξαν διαμαρτυρία προς τον αρχηγό του στρατού και προς τον δήμαρχο, όπου ζητάνε να αφήσει ο στρατός τα μεταφορικά μέσα σε αυτούς. Και είναι διακαιότατο. Εκ των 100 κάρων που υπάρχουν ας χρησιμοποιήσει τα 90 ο στρατός και τα 10 οι πολίτες. Επιτέλους άνθρωποι είναι και αυτοί. Επίσης δυσκολευόμαστε και στον ύπνο. Μολονότι όλα τα σπίτια σχεδόν είναι κενά, κινδυνεύουμε να μη βρίσκουμε τόπο να κοιμηθούμε... Οι ανατάρτες απομακρύνθηκαν από την Άρτα, πρόφθασα όμως και είδα μερικούς. Τι παλικάρια όλοι, ένας κι ένας. Τώρα είναι παρατεταγμένοι σε όλη τη μεθόριο, πειθαρχημένοι και περιμένουν διαταγές για να εισβάλουν, έτοιμοι και αποφασισμένοι για όλα. Αυτά όλα σας τα είχα τηλεγραφήσει αλλά ο Νομάρχης τα εμπόδισε. Έχουμε αυστηρή λογοκρισία. Δίνουμε τα τηλεγραφήματα το πρωί και φεύγουν μετά από δύο μέρες. Και αυτή η λογοκρισία ανοικονόμητος. Προχθές ο Νομάρχης είπε στο συνάδελφο της "ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ", οτι τόνισε στον πρόξενο της Τουρκίας, οτι κάθε κίνηση των ανταρτών είναι αυτόβουλη και δεν πηγάζει από την Κυβέρνηση. Ο Λαχανοκάρδης το τηλεγράφησε και ο Νομάρχης δεν επέτρεψε να περάσει το τηλεγράφημα. Τότε γιατί το έλεγε; ... Οι ληστείες και οι κακοποιήσεις των Χριστιανών εξακολουθούνε στην Ηπειρο. Σας τηλεγράφησε το ιστορικό της Κορωνησίας. Προχθές έκλεψαν οι στρατιώτες 24 πρόβατα του τσέλιγκα Κώστα Θεόδωρου. Αυτός οταν το είπε στο λοχαγό για να βρεθούν οι κλέφτες κακοποιήθηκε από τους στρατιώτες. Ο δε παθών τσέλιγκας στη θεα του αξιωματικού τράπηκε σε φυγή εγκαταλείποντας την σκέψη του να βρεθούν τα πρόβατά του". Τέσσερις μόλις μέρες πριν την έναρξη του πολέμου στο μέτωπο της Ηπείρου, ο ίδιος πολεμικός ανταποκριτής τηλεγράφησε κι ένα αρτινό τραγούδι: "Άρτα, 2 Απριλίου 1897. Τώρα στην Άρτα μας χωρίζει διαταγή του Βασιλιά. Στρατός ολόγυρα μαυρίζει π' αναγαλλιάζει η καρδιά. Στην Γέφυρα θε να κοιμούμαι τον πόλεμο να ονειρευθώ κι όταν εσένανε θυμούμαι τον πόνο μου θα τον ξεχνώ. Από τους Τούρκους μας χωρίζει του Γκρα μονάχα τουφεκιά. Αχ! πότε θα ρθει 'κείνη η ώρα που θα ριχτούμε στη φωτιά!" Ο ανταποκριτής σημειώνει ότι το τραγούδι αυτό "τόνου Ισπανικής σερενάδας, είναι το αγαπημένο τραγούδι της Άρτας. Είναι η καντάδα που τραγουδούν στους γειτονες μας Τούρκους, αξιωματικοί και στρατιώτες, αντάρτες και φιλήσυχοι". Το πρωί στις 6 Απριλίου 1897, Κυριακή των Βαΐων το ατμόπλοιο «Μακεδονία» δέχτηκε καταιγιστικά πυρά στο στόμιο της Πρέβεζας και προσάραξε σε αβαθή προς το Άκτιο.Το συγκεκριμένο γεγονός σήμανε την έναρξη του πολέμου στο μέτωπο της Ηπείρου. Στην πόλη της Άρτας ο ελληνικός στρατός έλαβε θέση μάχης. Η 2η πεδινή πυροβολαρχία χτύπησε πρώτη το τουρκικό φρούριο στη θέση «Ιμαρέτ» και έλαβε άμεση απάντηση με καταιγισμό πυρών από τα 6 μεγάλα πυροβόλα, τα οποία έβαλλαν συντονισμένα κατά του Αμυντικού Στρατώνα Άρτας. Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών στο Ιμαρέτ υπήρξε και ταυτόχρονη ανταλλαγή πυροβολισμών στη γέφυρα της Άρτας αλλά και στην περιοχή της Κάτω Παναγιάς και της Περάνθης. Στις 4 μ.μ. τα κανονιοφόρα του ελληνικού στόλου βομβάρδισαν το φρούριο της Σαλαώρας και κατέστρεψαν τα 2 πυροβόλα τύπου «Άρμστρονγκ».
Το βράδυ της 6ης Απριλίου, τοποθετήθηκε κινητή γέφυρα στο ύψος της Περάνθης και το πρωί της 7ης Απριλίου διήλθαν από αυτή, ένας λόχος Μηχανικού, ένας λόχος του 9ου Συντάγματος Πεζικού και 2 ίλες ιππικού και ύστερα από σφοδρή μάχη κατέλαβαν τα χωριά Νεοχώρι, Παχυκάλαμος και Ακροποταμιά. Οι Τούρκοι, χρησιμοποιώντας ως ασπίδα τα γυναικόπαιδα της περιοχής, υποχώρησαν στο χωριό Μύτικα και οχυρώθηκαν στον Πύργο του Φουάτ Μπέη όπου υπήρχαν περίπου 1000 στρατιώτες. Το πρωί της 9ης Απριλίου, έφτασαν πληροφορίες ότι οι Τούρκοι είχαν εγκαταλείψει τον Αρτινό κάμπο κατά τη διάρκεια της νύχτας και είχαν κινηθεί προς τη γέφυρα του Λούρου και τη Φιλιππιάδα. Την επόμενη ημέρα, 10 Απριλίου, τοποθετήθηκαν λόχοι του 9ου, 10ου και 12 Συντάγματος Πεζικού στη Σαλαώρα και στις 11 π.μ. κατέφθασε ο αρχικυβερνήτης Τομπάζης με την ατμοβαρίδα «Άκτιο» και αποβιβάστηκαν 200 στρατιώτες, οι οποίοι ύψωσαν την ελληνική σημαία στο υπό κατοχή φρούριο. Μέχρι το βράδυ της 10ης Απριλίου είχε απελευθερωθεί το μεγαλύτερο μέρος του κάμπου και η Φιλιππιάδα. Οι Έλληνες προχώρησαν μέχρι τα Πέντε Πηγάδια όπου είχαν οχυρωθεί οι Τούρκοι αλλά μετά από αψιμαχίες στις 27 και νέες επιθέσεις στις 28 και 29 δεν μπόρεσαν να κάνουν κάτι αφού δεν έρχονταν ενισχύσεις. Στις 12 Μαΐου έγινε νέα Ελληνική επίθεση ενώ Ηπειρώτες εθελοντές προσπάθησαν να αποκόψουν την τουρκική φρουρά στην Πρέβεζα. Το ελληνικό κέντρο επιτέθηκε στις 13 κοντά στην Στρεβίνα (Καμπή) με σκοπό να καταλάβει και να κρατήσει μια αμυντική θέση, πράγμα που κατάφερε την επόμενη με ενισχύσεις από την αριστερή πτέρυγα. Τελικά όμως οπισθοχώρησαν στις 15 Μαΐου. Τελικά με τη μεσολάβηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Ρωσίας, στις 20 Σεπτεμβρίου υπογράφηκε ειρήνη. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να πληρώσει ένα μεγάλο ποσό σαν πολεμικές αποζημιώσεις, καθώς και να δώσει ένα μικρό κομμάτι της Θεσσαλίας στην Τουρκία. Η συνθηκολόγηση αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ταπεινωτική για τους Έλληνες και το ελληνικό έθνος, αφού έχασαν προσωρινά (μέχρι το 1908) ορισμένες από τις ελευθερίες για τις οποίες αγωνίστηκαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
0 Comments
Leave a Reply. |
ΕπικοινωνίαΤις καταγγελίες, τα παράπονα και τις απόψεις σας, μπορείτε να τα στείλετε στο email:
taneatismikrospilias24 @yahoo.gr Δημοφιλέστερα άρθρα |