Στην επαρχία της Άρτας δυο ήταν τα αρματολίκια που αναγνώρισε η τουρκική εξουσία: του Ραδοβυζίου και των Τζουμέρκων (σε πολλά έγγραφα αναφέρονται Τσουμέρκα)... ...
Έδρα των τελευταίων ήταν η Χώσεψη (σημερινή ονομασία Κυψέλη) και το Βουργαρέλι. Αρματωλός των Τζουμέρκων κατά το 1750 παρουσιάζεται ο Δημήτριος Κουτελίδας ή Χωσεψίτης. Την ίδια εποχή αρματωλός των Αγράφων ήταν ο Γερο Γιάννης Μπουκουβάλας, ο οποίος βοήθησε το ληστή Γιώργο Καλαντζή να εκδιώξει το Δημήτριο Κουτελίδα ή Χωσεψίτη, να καταλάβει τα Τζουμέρκα και να αναγνωριστεί από τους Τούρκους αυτός ως αρματωλός τους. Η οικογένεια των Κουτελιδαίων αφού εκδιώχθηκε από το λήσταρχο Καλαντζή, παρέμεινε για πολλά χρόνια στη Σκουληκαριά και το Βάλτο. Όταν ο Καλαντζής ισχυροποιήθηκε, προχώρησε και κατέλαβε την περιφέρεια Ραδοβυζίου και απομάκρυνε από εκεί τους διάφορους οπλαρχηγούς του. Τις δυο αυτές περιφέρειες (Τζουμέρκων και Ραδοβυζίου) διατήρησε ο Καλαντζής μέχρι το 1770. Τον Καλαντζή διαδέχτηκε στα δυο αρματολίκια ο Γερο- Καστανάς και μετά το θάνατό του, σε σύντομο χρονικό διάστημα, τον διαδέχτηκε στο αρματολίκι Τζουμέρκων ο γιος του Γεώργιος και στο αρματολίκι Ραδοβυζίου ο άλλος γιος του Αθανάσιος. Κατά το 1796 ο Γεώργιος Καστανάς αρρωσταίνει και φεύγει για την Πρέβεζα, αφού παραχωρήσει την οπλαρχηγία των Τζουμέρκων στο γαμπρό του, από αδελφή, Ασπροποταμίτη Κωνσταντίνο Πουλή. Όταν κατά το 1804, ο Κων/νος Πουλής διευκόλυνε την ομάδα του Κίτσου Μπότσαρη, μετά το χαλασμό της Μονής του Σέλτσου, ο Αλή Πασάς τον καθαιρεί από αρματωλό και τότε ο Πουλής καταφεύγει στη Θεσσαλονίκη και καταφέρνει να προσληφθεί στην υπηρεσία του Βελή Πασά, γιου του Αλή. Τότε το μεγαλύτερο τμήμα του Ραδοβυζίου παραχωρήθηκε στο Γώγο Μπακόλα. Την ίδια εποχή το αρματολίκι των Τζουμέρκων παραχωρήθηκε στο Νικόλαο Κουτελίδα, γιο του Δημητρίου Κουτελίδα-Χωσεψίτη. Γνωστά παιδιά του Νικολάου Κουτελίδα ήταν οι δυο οπλαρχηγοί της Επανάστασης, Μήτρος και Γιαννάκης και δυο κόρες. Η μία από αυτές παντρεύτηκε τον Γιακουβάκη Στουρνάρη ξάδελφο του αρματολού Ασπροποτάμου Νικολάου Στουρνάρη (στη συνέχεια, θα φανεί η σημασία αυτών των συγγενειών που παρουσιάζουμε με λεπτομέρειες). Σύμφωνα με τον Νικόλαο Τόσκα («Χώσεψη, συμβολή εις την λαογραφίαν μας, Αθήναι 1864») τα παιδιά του Νικολαόυ Κουτελίδα γεννήθηκαν στη Σκουληκαριά κατά την περίοδο της εξορίας της οικογένειάς τους εκεί. Το 1812 πεθαίνει ο Νικόλαος Κουτελίδας και το αρματολίκι των Τζουμέρκων περνάει στα χέρια του πρωτότοκου γιου του Μήτρου, ο οποίος στο μεταξύ είχε παντρευτεί την αδελφή του Γώγου Μπακόλα απ’ την Σκουληκαριά. Ο Γιαννάκης παντρεύτηκε την Κωνσταντινιά Οικονόμου της οικογένειας Αναγνώστη Οικονόμου από την Σκουλακαριά επίσης. Άλλη αδελφή του Γώγου Μπακόλα ήταν παντρεμένη με τον Στέργιο Νικ. Στουρνάρη. Με το κύκλωμα αυτό των γάμων η οικογένεια Κουτελίδα από την Χώσεψη απέκτησε ισχυρούς συγγενείς-συμμάχους τόσο στο Ραδοβύζι όσο και στον Ασπροπόταμο που ήταν το αρματολίκι των Στουρναραίων κι έτσι, την περίοδο της Επανάστασης γίνεται ισχυρός παράγοντας του αγώνα. Το 1818, ο επικεφαλής της οικογένειας των Κουτελιδαίων Μήτρος, γενναίος και θερμός πατριώτης, έχοντας στο πλευρό του τον νεώτερο αδελφό του Γιαννάκη, γενναίο και σκληρό πολεμιστή, είναι από τους πρώτους στην περιοχή που μυήθηκαν στο μυστικό της Φιλικής Εταιρείας, μαζί με τον Μακρυγιάννη, Γώγο Μπακόλα, Γεώργιο Τσαρακλή και αργότερα και άλλους. Κατά την περίοδο αυτή, όλοι οι προαναφερθέντες, μαζί και άλλοι, φρόντιζαν να αγοράζουν όπλα και πολεμοφόδια, κυρίως από την Άρτα, και να τα κρύβουν. Γράφει ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του: «τα κρύβαμε εκεί οπούχαμε το μπαρούτι και εις τα ταβάνια των σπιτιών μας και αρματώναμε τους Επτανησιώτες και άλλους και τους δίναμε και πολεμοφόδια και τους καπεταναίους όθεν έκανε χρείαν δίναμε και των ιδίων καπεταναίων». Όπως λέει η παράδοση, χωρίς να τεκμηριώνεται όμως με ιστορικά στοιχεία, οι καπεταναίοι των Τζουμέρκων και Ραδοβυζίων Γώγος Μπακόλας, Κουτελιδαίοι, Μάρκος Μπότσαρης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Ιωάννης Ράγκος, Κουτσονίκας και Ίσκος συγκεντρώθηκαν τον Ιούλη του 1821 στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Βουργαρελίου και κήρυξαν την Επανάσταση στα Τζουμέρκα και Ραδοβύζια. Αμέσως μετά ο Γιαννάκης Κουτελίδας ξεσήκωσε τα Κατσανοχώρια. Ο Μήτρος Κουτελίδας Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Νικολάου Κουτελίδα. Δεν είναι γνωστό πότε γεννήθηκε. Δεν είχε παιδιά ούτε γνωρίζουμε με ποια παντρεύτηκε. Γράφτηκε πως πήρε το αρματολίκι των Τζουμέρκων το 1812, όμως επίσημα, αυτό έγινε αργότερα. Διασώθηκε το «μπουγιουρντί» παράδοσης του αρματολικίου, από τον βεζύρη Μεχμέτ Ρασίντ Πασά της Άρτας. με την υπογραφή και τη σφραγίδα του βεζύρη, όπου αναγράφεται η ημερομηνία στις 23 Δεκέμβρη 1821.
0 Comments
Leave a Reply. |
ΕπικοινωνίαΤις καταγγελίες, τα παράπονα και τις απόψεις σας, μπορείτε να τα στείλετε στο email:
taneatismikrospilias24 @yahoo.gr Δημοφιλέστερα άρθρα |